Uszkodzona płyta główna - elementy i objawy

Każdy komputer składa się z wielu podzespołów wykonujących przeróżne zadania. W jakiś sposób muszą one jednak być ze sobą połączone, aby móc działać w synergii. O ile w komputerach stacjonarnych użytkownik i producent ma do dyspozycji bardzo dużą ilość miejsca, tak w komputerach przenośnych każdy element musi być nieporównywalnie mniejszych rozmiarów. Płyta główna stanowi połączenie dla wszystkich pozostałych modułów i komponentów zarówno w PC, jak i w laptopie.

CZYM JEST PŁYTA GŁÓWNA?

Płyta główna (ang. motherboard, mainboard), to jeden z najbardziej istotnych elementów całego laptopa, który łączy ze sobą podzespoły i umożliwia ich odpowiednie funkcjonowanie. Jest bazą, na której opierają się wszystkie inne procesy dziejące się w komputerze. Fachowo określając, jest to układ scalony (czyli zminiaturyzowany układ elektryczny).

URZĄDZENIA NA PŁYCIE GŁÓWNEJ

W porównaniu do wielkości komputera stacjonarnego układ scalony jest znacznie mniejszy. Mimo swoich bardzo niewielkich rozmiarów zawiera wiele różnorodnych podzespołów. Zamontowane są one często bezpośrednio na płycie głównej i należą do nich między innymi:

• procesor, który odpowiada za przetwarzanie dostarczanych danych na komendy posyłane dalej i to on koordynuje i organizuje pracę wszystkich innych podzespołów. Praca laptopa bez niego nie byłaby możliwa;
• pamięć ram, która jest pamięcią tymczasową. To w niej znajdują się informacje i dane do tego, co komputer w aktualnej chwili wykonuje;
• karta graficzna – odpowiada za wyświetlanie poszczególnych punktów w kolorze, czyli tak naprawdę to ona tworzy obraz, który później widzimy na wyświetlaczu;
• układ KBC, gdzie KBC jest skrótem od KeyBoard Controller. Układ ten odpowiada za kontrolę klawiatury i touchpada. Ale nie tylko. Jest również odpowiedzialny za kontrolę temperatury procesora i jego chłodzenie, ładowanie baterii, a także sprawia, że działają wszystkie przełączniki takie jak WI-FI, Bluetooth czy głośniej/ciszej;
• BIOS będący podstawowym systemem zapisanym w pamięci płyty głównej, kontroluje transfer danych między innymi bardzo ważnymi elementami. Odpowiada także za uruchomienie komputera i przeprowadzenie serii testów sprawdzających prawidłowość;
• inne, odpowiedzialne na przykład za układ ładowania, układ dźwiękowy, porty USB, AUDIO, HDMI, gniazdo zasilania;
• złącza, które służą do podłączania urządzeń, na których przechowuje się dane. Urządzenia takie jak dyski, pamięć masowa;
• moduły odpowiedzialne za baterię, klawiaturę i głośniki.

OBJAWY USZKODZONEJ PŁYTY GŁÓWNEJ

Jak widzimy powyżej, ogromna większość podzespołów znajdujących się na płycie głównej jest kluczowa dla działania laptopa. Co to oznacza? Oznacza to, że awaria lub mechaniczne uszkodzenie elementów płyty z dużym prawdopodobieństwem uniemożliwi nam całkowicie korzystanie z urządzenia lub przynajmniej stworzy poważny problem podczas użytkowania.

Ze względu na różnorodność funkcji pełniących przez obecne na płycie elementy, zakres objawów awarii może być bardzo duży. Przedstawimy teraz najpopularniejsze objawy uszkodzonej płyty głównej:

• komputer się nie uruchamia i po wciśnięciu włącznika nic się nie dzieje, nie zapalają się kontrolki, ekran pozostaje czarny, co może wskazywać na problem z zasilaczem laptopa, lub uszkodzoną płytą główną;
• laptop się włącza (zapala się dioda), ale ekran jest czarny, co stanowi problem z matrycą lub płytą;
• kształty, znaczki czy artefakty wyświetlane na ekranie, są częstym objawem uszkodzonej karty graficznej;
• wyświetlanie BLUE SCREEN, czyli niebieskiego ekranu, często powiązanego z zawirusowanym komputerem lub awarią któregoś z podzespołów;
• wyłączanie się komputera bez powodu albo pod obciążeniem wskazuje na uszkodzenie płyty głównej lub problem z układem chłodzenia;
• nie działa port USB, słuchawkowy, czytnik kart. co może oznaczać albo mechaniczne uszkodzenie portu, czego rozwiązaniem jest wymiana samego portu na nowy, albo awarię jednego z podzespołów płyty;
• klawiatura nie działa, jeżeli w jakiś sposób jest uszkodzona mechanicznie. Jeżeli jednak sama klawiatura jest sprawna, to prawdopodobnie podzespół na płycie uległ uszkodzeniu i kwalifikuje się do wymiany;
• brak dźwięku, nie działa sieć WI-FI, laptop nie ładuje się, komputer  nie widzi dysku, występują skoki napięcia na porcie USB. To inne z możliwych objawów.

W laptopach, które uległy zalaniu, przegrzaniu, uszkodzeniu mechanicznemu lub przepięciu elektrycznemu istnieje duże prawdopodobieństwo wystąpienia szeregu usterek.

NAPRAWA PŁYTY GŁÓWNEJ

Ważne jest, aby pamiętać, że pod pojęciem „płyta główna”, kryje się bardzo złożony i rozbudowany zespół urządzeń elektrycznych. Oznacza to, że „naprawa płyty głównej” to bardzo szerokie pojęcie. Nie oznacza ono jednak naprawy, czy wymiany, wszystkich podzespołów na raz. Oznacza raczej naprawienie lub wymianę pojedynczych komponentów, składających się na cały układ.

Wymiana czy naprawa? To zależy od skali uszkodzenia. W większości przypadków naprawa będzie wystarczająca, a do tego mniej kosztowna niż wymiana całej płyty. Może się jednak okazać, że szkody są zbyt rozległe i naprawa starej płyty jest nieopłacalna. Wtedy pozostaje nam zakup nowej płyty. Zakup taki wiąże się jednak z pewnym ryzykiem. Jeżeli nasza obecna awaria spowodowana jest wadą danego komponentu, to istnieje ryzyko powtórzenia dokładnie tej samej awarii. Z drugiej strony, jedynie wymieniając zepsute elementy starej płyty znamy jej pełną historię, wiemy czy, i w jaki sposób, była wcześniej uszkodzona i naprawiana.

Koszt naprawy płyty głównej może być niewielki, zależnie od skali lub rodzaju uszkodzenia. Może się też okazać, że sięga on kwoty wyższej, niż próg opłacalności. Żeby się jednak tego dowiedzieć, należy wykonać profesjonalną diagnozę. Może okazać się, że uszkodzeniu uległ tylko jeden z wielu podzespołów, ale określenie tego, który dokładnie, wymaga specjalistycznej wiedzy i umiejętność. Diagnozę taką można wykonać w naszej firmie kompletnie bezpłatnie wraz z wyceną naprawy. Bez żadnych ukrytych kosztów, ani zobowiązań do późniejszego skorzystania z naszych usług.

Wiktoria